Landschapsbeheer Friesland (LBF) is een stichting. ELAN, Noardlike Fryske Wâlden, Waddenvogels en It Lege Midden zijn Agrarische Collectieven. Ze bestaan uit boeren en organiseren het landschapsbeheer in hun werkgebied.
Project
Sinds maart 2018 werken LBF en de vier collectieven gezamenlijk aan het project ‘Herstel en versterken landschap droge dooradering Fryslân’. “Geen spannende naam”, erkent projectleider Gerard van Looijengoed (LBF). Klopt. En wat is ‘droge dooradering’? Foppe Hemminga (It Lege Midden): “Daaronder verstaan we bosjes, houtwallen, elzensingels, enzovoorts.”
Agrarische grond
Doel van het project: herstel en versterking van het landschap in vier Friese gebieden. De Noardlike Fryske Wâlden, Zuidoost-Friesland, Terschelling en het gebied rond Sint Nicolaasga. Het betreft uitsluitend stukjes landschap op agrarische grond.
Ondergroei
Kees van de Lageweg (ELAN): “Het Friese landschap is door mensen gemaakt. Zonder onderhoud verandert het. Als houtwallen te oud worden, verdwijnt de ondergroei van struiken en boompjes. Die zijn belangrijk voor allerlei vogels, insecten en planten.”
Zagen
Dus moet er worden gezaagd. Stronken van omgezaagde bomen lopen uit, waardoor meerdere nieuwe stammen ontstaan. Ongewenste plantensoorten als de Amerikaanse vogelkers worden verwijderd. Op de lege plekken plant men soorten die in het landschap thuishoren. Els, eik, lijsterbes, meidoorn, hondsroos.
Kaalslag
Kees: “Het is geen operatie kaalslag. Nergens gaat zomaar de zaag in. Zagen doe je om oud te vervangen door nieuw. Zo behoud je het landschap dat al eeuwen bij de Friese zandgronden hoort.”
Aannemer
Omdat het project zich alleen op agrarische grond richt, is medewerking van de boeren noodzakelijk. Zij worden benaderd door ‘beheerregisseurs’ van de collectieven. Als zij meedoen, huurt het project een aannemer in.
Uit handen
Foppe: “Wij nemen de eigenaar alles uit handen. Het project verzorgt de communicatie, eventuele vergunningen en de uitvoering. Nadat iets is hersteld, wordt het door de boer 10 jaar lang onderhouden. Daar tekent hij voor.” Gerard: “In totaal gaat het om vijf- tot zeshonderd bedrijven en 113 kilometer landschap. De meeste boeren doen graag mee, maar niemand kan zo veel werk voor niets doen.”
Waardevol
Ook daarom vroeg het project bij het SNN subsidie aan. De Provincie Fryslân en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling stelden 2,6 miljoen euro beschikbaar. Foppe: “Het slagen van dit project was afhankelijk van subsidie en medewerking van de boeren. Voor flora en fauna is dit zó waardevol.”
Uitstel
Formeel eindigt het project in 2020. “Maar we hebben uitstel aangevraagd”, vertelt Gerard. Om kaalslag te voorkomen, moet je het herstel spreiden in de tijd. En vanwege het broedseizoen werken we alleen in najaar en winter.”
Subsidie aanvragen
Ook benieuwd naar de subsidiemogelijkheden voor plattelandsontwikkeling? Kijk dan op www.snn.nl/pop3.