We spreken Boudewijn Oude Elberink over het project Warme Fijnproevers van Op Smaak B.V. Enthousiast vertelt hij over het verbeteren van de levenskwaliteit van mensen met kauw- en slikproblemen door het ontwikkelen van smakelijke warme maaltijden die voldoen aan de eisen voor deze doelgroep.
Kauw- en slikproblemen zijn een onderschat probleem: 6-10% van de mensen krijgt hier in zijn leven mee te maken, tijdelijk of permanent. Dit heeft een grote impact op de levenskwaliteit van mensen, zowel in termen van het kunnen genieten van eten als het sociale aspect rondom eten. Bij de bestaande medische voedingsmiddelen is slechts sprake van het vervullen van de noodzaak om voedingsmiddelen binnen te krijgen, maar is er geen sprake van smaak- en eetbeleving. En het nuttigen van een dergelijk medisch energie verrijkt drankje tijdens een gezamenlijk diner geeft niet het gevoel van gezellig meedoen.
Vanuit een achtergrond als kok en gastronoom in de restaurantwereld en de confrontatie met mensen met kauw- en slikproblemen, kwamen de initiatiefnemers op het idee dat het belangrijk is de kwaliteit van leven van mensen met kauw- en slikproblemen te verhogen. Dit door maaltijden te bereiden die smakelijk en warm zijn, er goed uitzien en die voldoen aan alle consistentie eisen die voor deze doelgroep gelden. Daar waar bij de traditionele medische drinkvoeding de samenstelling en consistentie vooropstaan, is het startpunt van Warme Fijnproevers de smaak en eetbeleving waarbij voldaan wordt aan de eisen met betrekking tot voedingsstoffen en consistentie.
Met dit idee is het OPZuid project gestart, waarbij het doel was het ontwikkelen van een vis- en vleesproduct, een groenteproduct en een zetmeelcomponent, waarmee een volledig warme maaltijd ontwikkeld wordt. De grote uitdagingen hierbij zijn (met als basis natuurlijke ingrediënten) dat de consistentie gelijk blijft, zowel bij bewaren als opwarmen, maar ook bij het kauwen; het voedsel mag niet uit elkaar vallen waarbij vocht vrijkomt en verslikkingsgevaar ontstaat. Dit levert grote uitdagingen op. Soms bleek een product op laboratoriumschaal prima aan de vereisten te voldoen, maar ging het mis bij opschaling of bijvoorbeeld bij het verlengen van de bewaartermijn door invriezing.
Aan het eind van de projectperiode zijn verschillende voedselcomponenten ontwikkeld: één van vlees één van vis, twee van groenten en een aardappelcomponent. Deze voldoen allen aan de initiële uitgangspunten: voldoende eiwit, goede structuur en amylase resistent (het voedsel reageert niet op speeksel uit de mond). Wat aan het eind van de projectperiode nog niet voldoende was ontwikkeld waren de stabiliteit na langer invriezen (meer dan 3 maanden, terwijl het doel is een bewaartermijn van een jaar mogelijk te maken) en de aantrekkelijke vorm. Deze twee verbeterpunten zijn na afloop van het project verder doorontwikkeld en de verwachting is dat deze problemen op relatief korte termijn ook opgelost zullen zijn. Met de ervaring die is opgedaan kunnen nu relatief makkelijk andere vis-, vlees-, groente- en zetmeelproducten worden verwerkt tot voedselcomponenten voor de doelgroep.
Het project zou zonder de subsidie van OPZuid niet zo snel zijn opgestart. Het vergt voor een klein bedrijf een enorme investering om tot deze producten te komen. OPZuid heeft hiermee een grote impact op de productontwikkeling en het bedrijf en daarmee op het dagelijks leven van mensen met kauw- en slikproblemen.
De potentiële markt is, gezien het enorme aantal mensen dat kauw en/of slikproblemen heeft, wereldwijd erg groot. Op dit moment levert Op Smaak het product aan een aantal Nederlandse ziekenhuizen en zorginstellingen. Het marktgebied wordt momenteel uitgebreid met België en Duitsland. Toch liggen er behoorlijke uitdagingen voor het verder vermarkten van de producten. De markt voor medische voeding wordt gedomineerd door een viertal multinationals en deze hebben met veel zorginstellingen contracten afgesloten. Het is een hele uitdaging om deze markt te penetreren met een bedrijf met tien werknemers.
Het product is echt uniek in de markt en dat is de reden dat Boudewijn groot vertrouwen heeft dat er verdere interesse is vanuit de markt. De droom is sneller groeien en de concurrentie aangaan met medische voeding. “Nu zijn we actief in Nederland maar door te laten zien dat ons product een goed alternatief is kunnen we internationaliseren en het product beter in de markt zetten en daarmee de eetbeleving terug geven aan deze grote groep mensen.”
Warme Fijnproevers is terug te vinden op de eigen website, maar ook op social media zoals facebook en instagram. Daarnaast adverteren ze in de vakbladen en staat er een leuk artikel in de Libelle over dit project. Op dit moment is Op Smaak nog te klein voor een landelijke campagne, maar in de toekomst kun je Warme Fijnproevers ongetwijfeld ook in de landelijk media tegenkomen.