Achtergrond
Als gevolg van de toenemende decentrale opwekking van hernieuwbare elektriciteit (m.n. zon en wind) en de sterke toename van elektrisch vervoer en warmtepompen moet heel veel meer elektriciteit over het elektriciteitsnetwerk worden vervoerd. Hierdoor wordt het netwerk zowel in het hoog-, midden-, als laagspanningsgebied steeds zwaarder en onregelmatiger belast. Er ontstaan inmiddels al knelpunten in het elektriciteitsnetwerk die het opschalen van duurzame elektriciteitsopwekking hinderen; steeds meer voorgenomen projecten voor het opwekken van duurzame energie kunnen geen doorgang vinden want verzwaring van de elektriciteitsinfrastructuur (extra kabels en verdeelstations) gaat gepaard met lange doorlooptijden en hoge kosten.
Een oplossing is om het verbruik en de opwekking in een afgebakend gebied zoveel mogelijk met elkaar in balans te brengen (congestie management) door energieregulering middels opslag en toepassing van slimme datasystemen. Hierdoor ontstaat ruimte op het elektriciteitsnet voor uitbreiding van de duurzame energie-opwekking en -gebruik.
Doelstelling en resultaten
Binnen het CPB-project wordt een totaalconcept ontwikkeld en gedemonstreerd voor lokaal energiemanagement én capaciteitsmanagement van het elektriciteitsnet op bedrijventerreinen. Hierbij wordt gestreefd naar een optimale zelfvoorzienendheid van te koppelen bedrijfsterreinen met een zo efficiënt mogelijke belasting van het elektriciteitsnet, zowel op de bedrijventerreinen zelf, als daarbuiten. Dit wordt getest op bedrijventerreinen in Utrecht (Lage Weide en De Wetering-Haarrijn). Lokale opwekking van duurzame elektriciteit (PV op dunne daken en gevels) wordt gekoppeld aan een zo groot mogelijk lokaal verbruik, gecombineerd met opslag van energie (zowel in batterijen als in waterstof). Dit concept zal opschaalbaar zijn naar alle bedrijventerreinen in Nederland.
Meer concreet wordt ontwikkeld, geïmplementeerd en getest:
• Een integraal control systeem op basis van een digital twin van een bedrijfsterrein met:
- Software om een optimaal opwekkings- en verbruikssysteem te ontwerpen in relatie tot opwekking, verbruik en (lokale) netcapaciteit;
- Software om een dergelijk net optimaal aan te sturen, op basis van kennis over (momentane) opwekking, verbruik, energieopslag, netcapaciteit en -balans.
• Een businessmodel om voorspellingen efficiënt te koppelen met lokale elektriciteitsbehoefte, en is onderdeel van een breder economisch model voor het inrichten en financieren van maatregelen voor opwekking en management van elektriciteitsstromen.
• Aanstuurbare regelaars om elektriciteitsstromen op, tussen en vanuit de locaties naar het net te optimaliseren, aansturing van opslagsystemen (vaste batterijen en elektrische auto’s of trailers met tweeweg faciliteit) en flexibele lastsystemen (groene waterstof).
Daarbij worden ook nieuwe PV-zonnesystemen aangebracht op grote, dunne daken (PV-folies) en aan gevels van bedrijfsgebouwen.
Daarnaast is in het project ruime aandacht voor de uitwisseling van kennis tussen bedrijven en kennisinstellingen in het kader van curriculum ontwikkeling (human capital agenda).
Uitvoerders
Het project wordt uitgevoerd in een samenwerking tussen:
EnergieCollectief Utrechtse Bedrijven (penvoerder), Universiteit Utrecht (slimme netten, digital twin, weerdata en opleidingen), Hogeschool Utrecht (opleiden), REConvert (slimme high power converters), Soluzon (software ontwikkeling smart energy/capacity grids/E-opslag), Warmtebouw (toepassen PV-gevelsysteem), Stamhuis (toepassen PV-folies).
Als toeleveranciers/kennispartners/belanghebbende doen mee E.D.Mij (voorspellen energiestromen), IM-Efficiency (PV-trailer daken, smart trailer-battery), H2U (waterstof station), Lomboxnet (E-mobility & interfacing), Stedin (netwerkbeheerder), Berenschot (Project Management en organisator van het aanjaagprogramma).
Projectperiode
Het project wordt uitgevoerd in de periode: Maart 2021- December 2023.
