Sinds 2008 kampt de Europese oestersector met een negatieve ontwikkeling: het oesterherpesvirus waardoor 50% tot 90% uitval is. Alleen herpes-resistente oesters overleven in de gebieden waarin dit virus voorkomt. Een tweede uitdaging in de huidige oestersector is de aanwezigheid van oesterboorders; roofslakken die zich door de oesterschelp heen boren en de oesters opeten.
Binnen dit project werken Roem van Yerseke, expert op het gebied van innovatieve oesterkweektechnieken, en Machinefabriek Bakker, expert op het gebied van systeemontwikkeling voor de schelpdiersector, samen om deze problemen op te lossen. Daarnaast wordt samengewerkt met IMARES (Wageningen Universiteit) en NIOZ.
Doel van dit project was tweeledig:
- Een opkweeksysteem voor oesterbroed dat is ontwikkeld, gebouwd en getest, waarmee het broed veilig wordt gehouden van de oesterboorder en arbeid kan worden verminderd. De ontwikkeling van dit systeem zal voornamelijk door Machinefabriek Bakker worden gedaan.
- Daarnaast zal in dit project een fokprogramma ontwikkeld worden waarmee een herpesresistente oester kan worden gerealiseerd. Hier zal Roem van Yerseke zich op richten.
Dit project sluit aan bij de maatschappelijke uitdagingen uit de RIS 3 van ‘voedselzekerheid’, ‘Marien en maritiem onderzoek’ en ‘Bio-economie’. Verder vormt dit project een cross-over tussen de volgende sectoren: HTSM, Agrofood, Tuinbouw en Uitgangsmaterialen, en Biobased.
Binnen het project zijn de volgende resultaten behaald
Reductie van de uitval van oesters (van 50-90% naar 10-40%) en verhogen overlevingspercentage (tot 90%);
Het overlevingspercentage van de oesters is sterk verbeterd door het fokprogramma. Maximaal kan een overlevingspercentage van het broed worden behaald van 59%, gemiddeld is de overleving verhoogd van 12% naar 30%. Verder is de herpes-resistentie verhoogd van 0% herpes-resistente oesters tot een maximum van 80% bij sommige families (gemiddeld is 20%).
Reductie benodigde arbeidsuren voor oesterkweek met 25%
Gebaseerd op het idee van de oesterkooi hebben meerdere oesterkwekers nu drijvers bevestigd aan de grow-out mandjes, waardoor de oesters worden gerammeld door de beweging van de zee. Dit rammelen is zeer arbeidsintensief wat ook nog eens maandelijks herhaald moet worden voor een optimaal resultaat. Nu de drijver het werk overneemt van het rammelen van de oesters gebeurt dit rustiger in plaats van eens per maand heel heftig.
Waarborgen van hoge kwaliteit door verbeteren schelpvorm (gelijkmatig, minder grillig en constant) en vlees percentage (groot percentage vlees van mooie kleur, structuur en smaak).
Nu de drijver het werk overneemt van het rammelen van de oesters gebeurt dit rustiger in plaats van eens per maand heel heftig. De vorm is hierdoor regelmatiger en de overleving aanmerkelijk hoger omdat de oester minder stress ervaart. Daarnaast heeft de oester een betere schelpvorm waardoor er meer vlees in de schelp kan komen. Daarbij zorgt de continue beweging en dus mixing, van de oesters binnen het kweekmandje ervoor dat de oesters minder van elkaar verschillen in vleesgehalte.
