Dat er een rivierkreeftenplaag is in Nederland, dat is zelfs de Koning niet ontgaan. In zijn achtertuin zijn de Amerikaanse beestjes flink aan het huishouden. ‘Met veel belangstelling’ heeft hij dan ook de rapportage gelezen die wij opstelden naar aanleiding van de resultaten van Kennisplatform Rivierkreeft. Dit kennisplatform hebben we met steun van EFMZV financiering in 2017 opgericht en het loopt nu af. De vraag is: zijn we eruit gekomen? Hebben we de oplossing? Nee, maar de trein is in beweging en het project staat vol in de belangstelling. Is een vervolg noodzakelijk? Ja en wel nu!
Bij het van kracht worden van de Europese exotenverordening heeft de Nederlandse overheid visserij als mogelijke beheersmaatregel benoemd om de rivierkreeftenplaag te bestrijden. Maar door gebrek aan kennis, een duidelijk verdienmodel en vertrouwen tussen betrokken partijen is dit vooralsnog geen breed gedragen oplossingsrichting. En dat is precies de reden waarom dit kennisproject zo hard nodig is.
Willen we in Nederland de rivierkreeftenproblematiek constructief aanpakken dan moet er haast gemaakt worden met het opvullen van kennishiaten, moet de rivierkreeftenvisserij professionaliseren en moet met name het gesprek met alle belanghebbende partijen gevoerd worden. Dit zodat de visserij, zoals voorgesteld door de Nederlandse overheid, inderdaad een constructieve bijdrage kan leveren aan de aanpak van de problematiek. Dit project draagt bij aan de professionalisering en positionering van een duurzame rivierkreeftvisserij. Resultaten zijn onder meer een gedragen businessmodel waarin opschaling en organisatiegraad voor de vissers is opgenomen en een handboek voor vissers om een vliegende start te kunnen maken.
De professionalisering gaat hand in hand met betrouwbare data. Om goed antwoord te geven op de centrale vraag: ‘Hoe kan beheersing middels visserij het meest effectief en met de minste ecologische risico’s ingericht worden?’ doen we (veld) onderzoek op het gebied van:
- het activiteitspatroon van rivierkreeften door het jaar heen;
- de bijvangst bij rivierkreeftvisserij en hoe deze tot een minimum beperkt kan worden;
- de populatiegroottes in het veld? En hoeveel visserij er nodig is om deze te doen afnemen;
- de impact van rivierkreeften op het watersysteem en de schade die rivierkreeften veroorzaken;
- verontreinigingen in rivierkreeften zoals dioxines.
Uniek aan dit samenwerkingsproject is dat er nu al 13 beroepsvissers hebben toegezegd intensief mee te werken aan het veldonderzoek, en de aanmeldingen stromen nog steeds binnen.
De resultaten van de onderzoeken bespreken we met de stakeholders tijdens themabijeenkomsten van het kennisplatform. We delen de bevindingen via verschillende media kanalen, waaronder (populair)wetenschappelijke publicaties, een podcast, website en zomercampagnes met het publiek. Het blijkt namelijk dat er veel aandacht is voor dit onderwerp. Veel Nederlanders voelen zich betrokken bij het probleem. Nietsvermoedende wandelaars zien de beestjes zelfs aan voor schorpioenen. Het kennisplatform, met de website rivierkreeft.nl, functioneert als vraagbaak voor de media en voor belangstellenden in het algemeen. Tijdens dit project zoeken we ook proactief de media op tijdens rustige periodes zoals de zomer. Deze campagnes versterken de positie van de vissers en creëren urgentie bij beleidsmakers.
Het is uniek te noemen dat alle betrokken partijen in deze problematiek bestaande uit vissers, wetenschappers, waterbeheerders, overheidsorganisaties, NGO’s en handelspartijen in dit kennisproject samen werken om tot een gedragen oplossing te komen.
