Voor de regio Utrecht is duurzame kennisontwikkeling een cruciale factor voor de concurrentiekracht. De life sciences vormen een belangrijk expertisegebied binnen de regio, bestaande uit medische technologie, biosciences en milieutechnologie. Het expertisegebied duurzaamheid, met kennisgebieden als milieu- en innovatiewetenschappen, duurzame stadsontwikkeling en mobiliteit en klimaatwetenschappen, vormt een tweede belangrijke pijler.
Om haar positie op het gebied van duurzaamheid te versterken, ook gegeven de maatschappelijke relevantie en aandacht voor dit onderzoeksgebied, heeft de Universiteit Utrecht (UU) met financiële ondersteuning in de vorm van een EFRO subsidie in het verleden het Utrecht Centrum voor Aarde & Duurzaamheid (UCAD) opgericht. De activiteiten van dit centrum bevonden zich op het snijvlak van duurzaamheid en life sciences. Het Utrecht Sustainability Institute (USI) is in april 2011 ontstaan uit een fusie van UCAD en het UCE (Utrecht Centrum voor Energieonderzoek) en wil, samen met bedrijfsleven, overheid en maatschappelijke partijen de transitie mogelijk maken naar duurzame urbane regio’s. Door structureel samen te werken, de kruisbestuiving tussen onderzoekers en marktpartijen te versterken en excellente expertise uit verschillende vakgebieden te integreren wil het USI duurzame oplossingen bieden voor de toenemende druk op stedelijke regio’s in binnen- en buitenland.
Daarnaast biedt het USI een platform voor kennisontwikkeling en reflectie op de verschillende deelgebieden van duurzaamheid. Dat gebeurt vanuit een breed inzicht in de fundamenten van duurzame ontwikkeling en de samenhang tussen de verschillende natuurwetenschappelijke, financieel-economische en sociaal-culturele aspecten die een rol spelen bij de totstandkoming van duurzame ontwikkeling. Het stimuleren van bedrijvigheid op het gebied van duurzaamheid, het sterker profileren van de regionale expertise in duurzaamheid in binnen- en buitenland en het participeren in onderwijs zijn de drie aanvullende activiteiten van het USI.
Het Utrecht Sustainability Institute is een initiatief van de Universiteit Utrecht samen met TNO en Deltares. De volgende kennispartners hebben zich hierbij aangesloten: Hogeschool Utrecht, KNMI en Ecofys. Tezamen zijn dit zo’n 1200 onderzoekers. Het Planbureau voor de Leefomgeving en het RIVM zijn eveneens betrokken bij het initiatief. Tevens heeft een kerngroep van bedrijven zich gecommitteerd aan het USI en is een tweede kring ‘Vrienden van USI’ opgezet.