De overgang naar een koolstofarme economie heeft door de dreigingen en risico’s van de klimaatverandering grote urgentie. De Rijksoverheid zet in haar Energieagenda de ambitieuze doelstelling in 2050 een volledig duurzame energievoorziening te realiseren. Een grote stap in richting energietransitie wordt gezet met de investering van ruim honderd miljoen euro in de plaatsing van 28 windturbines aan de weerszijden van de A16. De provincie Noord-Brabant en de gemeenten Breda, Drimmelen, Moerdijk en Zundert hebben in 2017 de ambitie uitgesproken om 100 MW aan windenergie te realiseren. Eén van de meest duurzame methoden om energie op te wekken zijn windturbines, maar omwonenden zijn minder tevreden met grote windprojecten.
In dit project ontstaat een speciale situatie – opbrengsten komen ten goede aan bewoners, lokale bedrijven en (sport) verenigingen. Een kwart van die windmolens (25%) is door de ontwikkelaars in samenwerking met de betrokken overheden overgedragen aan de omgeving. Daarmee is voor de duur van de exploitatie van de windmolens (>= 23 jaar) het 25% belang en de inkomstenstroom gegarandeerd en geborgd via het Participatiefonds Windenergie A16 BV. De opwekking van duurzame energie wordt daarmee een vehikel om de energietransitie in de gebouwde omgeving te versnellen. Deze versnelling is hard nodig - de gebouwde omgeving veroorzaakt ruim 1/3 van het energieverbruik in Nederland en daarmee een grote CO2-uitstoot. De lokale energietransitie komt nog steeds niet op gang door het gebrek van financiële middelen en informatie en weinig interesse voor verduurzaming.
Dit project ambieert de unieke vertaalslag van positieve effecten van duurzame energie-opwek naar de versnelling van de lokale energietransitie te maken door 25% van het lokale eigendom in te zetten om ESCo-constructen en lokale sleutelprojecten te ontwikkelen. Met ESCo’s, worden bewoners, verenigingen en bedrijven in staat gesteld te investeren in energiebesparende maatregelen via hun reguliere energierekening. Met lokale energieprojecten hebben inwoners het initiatief in eigen handen om renderende projecten op het snijvlak van energie en het sociaal domein te lanceren. Hierdoor ervaart de doelgroep kostenbesparingen en maakt kennis met verduurzaming op een positieve manier. Financiële middelen hoeven geen belemmering meer te zijn, en sociale participatie komt op gang.
De vertaalslag van 25% windturbine-waarde naar ESCo’s en lokale sleutelprojecten vereist nog veel inzet op organisatorisch terrein. Diverse juridische, organisatorische en sociale vraagstukken staan nog open: Hoe zet je deze waarde in om investeringen te stimuleren? Hoe worden ESCo’s afgestemd op de behoeften van verschillende doelgroepen? Hoe wordt omgegaan met aard- en nagelvaste producten? Door de beschikbaarheid van de waarde van de windturbines – richt dit project zich niet op het financieren van ESCo-constructen en lokale sleutelprojecten, maar op het ontwikkelen van alle fundamenten die nodig zijn om deze twee onderdelen (in een later stadium) te operationaliseren en uit te rollen. In eerste instantie worden 200 gebouwen voor een ESCo-constructie en 5 lokale sleutelprojecten gepilot om grip op de organisatorische, administratieve en juridische aspecten van het proces te krijgen en de verdere uitrol in een later stadium te bewerkstelligen.
