Bureau Waardenburg (BuWa) is een erkende partij in de Nederlandse markt voor ecologische en biologische monitoringsactiviteiten. Belangrijke opdrachtgevers op dit gebied zijn onder andere de waterschappen, Rijkswaterstaat, de ministeries van LNV en I&M, provincies, gemeenten en diverse natuurbeheerorganisaties.
Gebleken is dat ecologische monitoring van met name de waterkwaliteit in toenemende mate belangrijk wordt, aangezien de waterecologie een belangrijke factor in de maatstaven van de Kaderrichtlijn Water is. De traditionele benadering van waterecologie (macrofauna en plankton) is echter gebaseerd op traditionele bemonstering en analyse via de lichtmicroscoop. Dit is bewerkelijk en tijdrovend, relatief duur en sterk afhankelijk van de beschikbaarheid van experts. Hiernaast is momenteel slechts een deel van de ons bekende organismen opgenomen in (inter)nationale DNA-databanken en zijn deze niet vrij van fouten.
Recente ontwikkelingen op het gebied van DNA onderzoek, zeker met (e)DNA, maken het mogelijk om deze monitoring sneller, completer en goedkoper uit te voeren en kan hiermee in een groeiende marktvraag voorzien. Bovendien is (e)DNA monitoring minder belastend voor de ecologie omdat volstaan kan worden met het nemen van water- en bodemmonsters waaruit DNA-materiaal kan worden gedestilleerd. (e)DNA voor macrofauna en plankton is echter nog niet ontwikkeld.
De markt is nu rijp voor de introductie van DNA monitoring op het gebied van macrofauna en plankton. Er wordt landelijk voor vele miljoenen euro’s aan monitoring van de ecologische kwaliteit van oppervlakte water aanbesteed, waaronder macrofauna en diatomeeën. Dit blijft zo, het is verplicht vanuit EU wet- en regelgeving en de verwachting is dat deze markt nog verder groeit.
BuWa wil op deze marktvraag inspelen en geld vrijmaken voor de ontwikkeling van een DNA faciliteit in haar laboratorium. BuWa Noord (voormalig: Koeman en Bijkerk) in Haren heeft een uitstekende naam op het gebied van ecologische wateranalyses en beschikt over een uitgebreid referentiebestand aan monsters. Het is daarmee de uitgelezen locatie om als eerste in Nederland (e)DNA analyses voor macrofauna en plankton in haar laboratorium te ontwikkelen. BuWa wil met deze ontwikkeling een innovatieve dienst toevoegen aan haar productenpakket. Deze ontwikkeling bestaat uit:
1. Het ontwikkelen en demonstreren van de werkingsprincipes van DNA monitoring (kwalitatief en kwantitatief) op grote schaal, met onder andere (e)DNA. Hiermee is Bureau Waardenburg in staat om informatie en data te genereren betreffende de kwaliteit van waterlichamen uit watermonsters.
2. Het ontwikkelen en demonstreren van algoritme- en softwareontwikkeling
Om de analyses uit te kunnen voeren moet BuWa software ontwikkelen voor de zogeheten ‘bioinformatica pipeline’ voor filtering van geschikte data uit grote datastromen, voor de vergelijkbaarheid van de data-output, de integratie van verschillende bronnen en de toekomstige integratie van nieuwe datatechnieken. BuWa ontwikkelt hiervoor nieuwe algoritmes en softwareprogramma’s.
3. Het invullen van lacunes in de (e)DNA monitoring markt op het gebied van macro-fauna en plankton en aantonen dat (e)DNA monitoring beter, sneller en goedkoper is dan bestaande monitoringswijzen.
4. Aantrekken van hoogopgeleid personeel en creëren van extra werkgelegenheid in Noord-Nederland.
5. Investeren in economische en ecologische duurzaamheid van dienstverlening. (e)DNA monitoring loopt voorop in de ontwikkelingen op DNA monitoringgebied, hierdoor versterken investeringen de toekomstbestendigheid van Bureau Waardenburg.
De beoogde resultaten na afronding van het project zijn:
1. Een operationele DNA laboratoriumfaciliteit
2. Opgeleid en gekwalificeerd personeel om de duurzame inzetbaarheid van personeel te verzekeren.
3. Versterking van de marktpositie voor ecologische monitoring en ontwikkeling van samenwerkingen met strategische partners en ‘preferred suppliers’.
4. Een uitstekende uitgangspositie om in te spelen op toekomstige ontwikkelingen in de ecologische en biologische monitoring door het ontwikkelen van deze nieuwe technologie voor een nichemarkt.
Het project heeft hiermee als belangrijk resultaat dat Bureau Waardenburg met de (e)DNA techniek analyses kan uitvoeren voor lagere kosten, in een korter tijdsbestek, met hogere betrouwbaarheid en met een grotere diversiteit aan parameters dan de huidige ‘state of the art’. Hiermee positioneert BuWa zich als een hoog-innovatief MKB bedrijf dat vanuit Noord-Nederland een leidende rol op het gebied van ecologische monitoring in Nederland verkrijgt en daarmee de economische positie van Noord Nederland versterkt.
