In de energietransitie is groene waterstof geïdentificeerd als één van de belangrijkste toekomstige energiedragers. Groene waterstof wordt gemaakt met energie uit duurzame bronnen, zoals zonne- en windenergie. Vrijwel alle waterstof die op dit moment wereldwijd wordt geproduceerd is echter grijze waterstof: waterstof gewonnen uit aardgas, verantwoordelijk voor een CO2-emissie van maar liefst 12.5 miljoen ton per jaar. De reden hiervoor is dat het ‘groen’ produceren momenteel simpelweg nog te duur is.
De productie van waterstof gebeurt in een zogenaamde elektrolyzer, waarbij elektriciteit wordt gebruikt om water te splitsen in waterstof en zuurstof. Groene elektrolyzers worden momenteel alleen toegepast op locaties waarbij het mogelijk is om tot multimegawatt tot of zelfs gigawatt-installaties te komen. Alleen door extreme opschaling kan namelijk geconcurreerd worden met de kostprijs van de huidige grijze waterstof. Voor de Nederlandse industrie zijn dergelijke grootschalige oplossingen minder interessant: veel bedrijven bevinden zich verspreid door het land en hebben geen grote elektrolyzers nodig voor hun dagelijkse activiteiten. Zij hebben behoefte aan decentrale en klein- tot middelgrote elektrolyzers, die groene waterstof produceren. Om een goede marktacceptatie voor deze elektrolyzers te bewerkstelligen is het noodzakelijk dat deze groene waterstof zo goedkoop mogelijk is, om (zo snel mogelijk) te kunnen concurreren met alternatieve, goedkope (fossiele) energiedragers. Daarnaast is het van belang dat de elektrolyzers zelf ook een hoog duurzaamheidsaspect kennen en niet afhankelijk zijn van bijvoorbeeld schaarse metalen. Anders leidt deze oplossing wederom tot een nieuw probleem.
Het consortium van Waviater wil daarom in dit project een schaalbare en duurzaame elektrolyzer ontwikkelen die goedkoper is in aanschaf ten opzichte van de huidige alternatieven, efficiënter waterstof kan produceren en waarbij automatisering van de serieproductie mogelijk is. Het consortium bestaat uit technologische koplopers uit noord-Nederland. Zij zien dat er behoefte is aan beproefde kleinschalige, decentrale elektrolyzers, maar dat deze nu over hun totale levensduur heen nog te duur zijn. Gezamenlijk willen zij daarom nu hun slagkracht inzetten om tot een kostengunstig en in-serie produceerbaar product te komen. Daar waar veel ander publiek gefinancierde projecten zich veelal op fundamentele kennisontwikkeling richten, geloven de consortiumpartners dat het nu tijd is om met betrouwbare technologie een reeds in-serie produceerbare oplossing uit te gaan rollen.
Hierdoor kan zij na afloop van dit traject direct inspringen op een markt die zich met name laat maken door partijen die zelfstandig gebruik van zon- en /of windenergie maken en het interessant vinden om piekenergie op te vangen en de waterstof voor verschillende doeleinden te gebruiken. Met het (hoogstwaarschijnlijk) eindigen van de salderingsregeling in 2023 zal terugleveren aan het net niet langer interessant zijn en daarom willen bedrijven deze energie nu anders gaan verwaarden. Daarnaast, en niet minder belangrijk, realiseert het consortium door deze ontwikkeling, voor de toekomst een first-movers voordeel in de waterstofmarkt, waardoor zij een plek in kan nemen aan de waterstof-tafel, zodra groene waterstof concurrerend wordt en de adoptie van deze technologie exponentieel zal gaan groeien. Dit project resulteert dan ook in een waardeketen bestaande uit (MKB)-bedrijven uit de noordelijke provincies die de waterstofeconomie in Noord-Nederland stimuleert door:
1) Een complete waardeketen te faciliteren die eigen bedrijvigheid in de regio stimuleert;
2) Een onafhankelijke kennispositie op te bouwen op het vlak van de energietransitie;
3) Een basis te vormen voor hoogwaardige werkgelegenheid, nu en in de toekomst;
Het consortium bestaat uit twee grootbedrijven (DEMCON en GAE), 3 MKB’ers (Douna, JB-besturingstechniek en REDSTACK ) en demonstratiepartner (Groningen Airport Eelde), waar de ontwikkelde elektrolyzer wordt gevalideerd. Om optimaal gebruik te kunnen maken van al bestaande kennis omtrent elektrolyzers, betrekken de bedrijven daarnaast twee kennisinstellingen en een additionele MKB’er, die frontrunners zijn op het vlak van waterstof, zijnde de RUG,TNO en VONK. Dit om synergie te creëren met al bestaande waterstof-initiatieven die al lopen binnen verschillende al goedgekeurde subsidietrajectentrajecten, meerdere bilaterale projecten op het vlak van alkaline en verschillende groeifondsaanvragen die recentelijk zijn ingediend. De consortiumpartners zijn in veel van de trajecten betrokken en zorgen er gezamenlijk voor dat de fundamentele kennis die hierin wordt opgedaan nu geïndustrialiseerd gaat worden tot een volwaardig product.
